tagetes erecta ne demek?

''Tagetes erecta'' (Fransız kadife çiçeği),^{1 2}, Meksika ve Guatemala' ya özgü papatya ailesindeki çiçekli bir bitki türüdür³ ve diğer birçok ülkede doğallaştırılmış nufusları vardır. Sarı ve turuncunun parlak tonlarında binlerce farklı çeşidi ile kolayca yetiştirilen bir yatak bitkisi olarak yaygın olarak yetiştirilmektedir.

Fiziksel özellikler

Tagetes erecta yıllıktır, bazen 0.5 metre (1.64 ayak) 0.3 metre (1,64 ayak) boyunda geniş. Bazı iklimlerde temmuzdan ekime kadar çiçek açar. Orta Meksika'nın dağlık bölgelerindeki doğal yaşam alanında, Eylül ayından itibaren dondurucu soğuklara kadar çiçek açar. Akenler olgunlaşır ve çiçeklenme başlangıcından sonraki iki hafta içinde dökülür. Kafalar çoğunlukla hermafrodit (hem erkek hem de dişi organlara sahip) çiçekler içerir ve esas olarak vahşi doğadaki böcekler, ayrıca tachinid sinekler ve diğer böcekler tarafından tozlaştrılır.

Tüm kadife çiçeği türlerinin yapraklarında yağ bezleri bulunur. Yağı keskin kokuludur.⁴ İyi drenaja sahip olmaları koşuluyla hem kumlu hem de killi topraklarda yetişebilir. Güneş ışığında büyümeyi gerektirir. -1°C 'e kadar soğuğa iyi dayanır; oradan dona karşı hassastır ve gölgede gelişmez.

Yetiştirme

Bu bitki, yaz aylarında sarı, turuncu ve kahverengi tonlarında kadife dokulu, parlak renkli çiçekleri ile değerlidir. Akrabası Meksika kadife çiçeğinden (Tagetes erecta) daha kısadır ve daha yaygın bir alışkanlığı vardır. Bu nedenle açık sınırda kenar bitkisi olarak daha uygundur.⁵

Bitki, birçok sebze mahsulü için refakatçi ekim bitkiisi olarak de kullanılır. Kök salgılarının topraktaki yuvarlak solucanları öldürdüğüne inanılır ve domateslerin üzerindeki beyaz sinekler gibi zararlı böcekleri uzaklaştırdığı söylenir.⁶

Çeşitler

Kraliyet Bahçıvanlık Derneği'nin Bahçe Başarı Ödülü'nü kazanan aşağıda bir kısmı yazılı yüzlerce çeşit geliştirilmiştir:- ⁷

• 'Bonanza Flame'⁸
• Bonanza Series⁹
• 'Dainty Marietta'¹⁰
• 'Disco Orange'¹¹
• 'Disco Yellow'¹²
• 'Fireball'¹³
• 'Hero Orange'¹⁴
• 'Honeycomb'¹⁵
• 'Queen Sophia'¹⁶
• 'Safari Mixture'¹⁷
• 'Safari Scarlet'¹⁸
• 'Safari Tangerine'¹⁹

<!-- -->

• 'Tiger Eyes'²⁰
• 'Yellow Jacket'²¹
• 'Zenith Golden Yellow'²²
• 'Zenith Lemon Yellow'²³
• 'Zenith Yellow'²⁴

Diğer kullanımlar

Tıbbi

Tıbbi olarak birçok kültür, kurutulmuş yapraklardan veya çiçeklerden gelen infüzyonları kullanır. ²⁵ Araştırmalar ayrıca, T. patula esansiyel yağının tahtakurularına karşı kalıcı pestisit olarak kullanılabilme özelliğine sahip olduğunu gösterir.²⁶

Uçucu yağ, kandidiyaz ²⁷ ve bitkilerde mantar enfeksiyonlarının tedavisi dahil olmak üzere antifungal aktivite için araştırılmaktadır.^{28 29}

Mutfakla ilgili

Kurutulmuş ve öğütülmüş çiçek yaprakları, keskinlikleri ve altın renginden ve Batı'nın Imereti eyaletinde özellikle popülerliklerinden dolayı imeruli shaphrani (= 'Imeretian Safranı') olarak bilindikleri Kafkasya'daki Gürcistan Cumhuriyeti'nde popüler bir baharat oluştururlar.

Kurutulmuş ve öğütülmüş çiçek yaprakları, keskin kokuları ve altın renginden ve Batı'nın Imereti eyaletinde özellikle popülerliklerinden dolayı imeruli shaphrani (= 'Imeret Safranı') olarak bilindikleri Kafkasya'daki Gürcistan Cumhuriyeti'nde popüler bir baharat oluştururlar. Baharat, özellikle tarçın ve karanfil aromalarıyla uyumlu olduğu düşünülen Gürcü mutfağına eşsiz, oldukça topraksı bir lezzet katar.

Aynı zamanda, Gürcü mutfağı için garam masala'nın Kuzey Hindistan mutfağı için ne anlama geldiği, Gürcistan'ın Mughlai mutfağının unsurlarını paylaştığı khmeli suneli baharat karışımının hemen hemen temel bir bileşenidir.³⁰

Boyama

Tagetes erecta çiçekleri, yumurta sarısına altın rengi vermek için kümes hayvanı yemine eklemek için yıllık olarak yetiştirilir ve hasat edilir.

Çiçekler ayrıca insan gıdalarını renklendirmek için de kullanılabilir.³¹ Hayvan bazlı tekstilleri (yün, ipek) mordan olmadan renklendirmek için altın sarısı bir boya kullanılır ancak pamuklu ve sentetik tekstiller için bir mordan gerekir. ³²

Koku

Bitkinin tamamı çiçekteyken hasat edilir ve uçucu yağı için damıtılır. Yağı parfümeride kullanılır. 'Attar genda' parfümü üretmek için sandal ağacı yağı ile harmanlanmıştır. 2,500 kg (5,500 lb) çiçek ve 25,000 kg (55,000 lb) ot veren bitkinin 1 hektarından (2,5 akre) yaklaşık 35 kg (77 lb) yağ çıkarılabilir.

Galeri

Dosya:Marigold Kiit.jpg|kadife çiçeği Dosya:UIUC Arboretum 20070922 img 1764.jpg|çiçek üzerinde güve Dosya:Cravo de defunto.jpg|Çiçek demeti Dosya:Tagetes 20050925.jpg|Bir bitki saksısında Dosya:Tagetes-flower grow-3.jpg|Açmaya başlayan çiçek Dosya:Tagetes-sprouting.jpg|Filizlenen thum Dosya:Tagetes-anatomy.jpg|filizlenen sürgünler Dosya:Tagetes-2.jpg|Çiçeklik

Kaynakça

Dış bağlantılar

Orijinal kaynak: tagetes erecta. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩
2. ↩
3. ↩

4. Soule, J. A. 1993. ↩

5. ↩

6. Sustainable Gardening Australia, Companion Planting retrieved on 8 June 2009 ↩

7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩
22. ↩
23. ↩
24. ↩

25. Soule, J. A. 1993. ↩

26. ↩
27. ↩
28. ↩
29. ↩

30. Goldstein D. 1993 "The Georgian Feast" HarperCollins ↩

31. Soule, J. A. 1993. ↩

32. ↩

Kategoriler